Độc tính của một số mẫu cá Hồng gây ngộc độc thực phẩm tại Việt Nam [Toxicity of some red snapper specimens implicated in food poisonings in Vietnam]

Abstract

Đã ghi nhận được ít nhất 4 vụ ngộ độc thực phẩm sau khi ăn thức ăn chế biến từ cá hồng tại Việt Nam vào các năm 2007, 2008, 2014 và 2016 cho tổng số 100 người bao gồm 3 trường hợp tử vong (vụ ngộ độc xảy ra năm 2008 tại Bình Thuận). Các nạn nhân đều có chung triệu chứng ngộ độc của hệ thần kinh như đau đầu, chóng mặt và đặc biệt là đau nhức/yếu toàn thân dai dẳng; trùng hợp với các triệu chứng mô tả trong các ca ngộ độc CFP tại vùng biển Thái Bình Dương. Phần cá hồng là thức ăn còn lại trong 4 vụ ngộ độc này được thu thập để phân tích nhằm tìm hiểu nguyên nhân gây ngộ độc. Dịch chiết từ tất cả các mẫu cá hồng này đều biểu hiện độc tính trong thử nghiệm sinh học trên chuột (MBA) với khoảng dao động 3,0 - 8,0 MU/40 g mẫu tươi, tương ứng với nồng độ độc tố từ 0,38 đến 1,0 ng P-CTX-1B/g. Nồng độ độc tố P-CTX-1B ước tính trong các mẫu này cao gấp 3 - 10 lần so với liều khuyến cáo của thế giới về độc tố CTXs trong các loài cá rạn, và chỉ cần 100 - 250 g mẫu là có thể gây ngộ độc thực phẩm cho người. Đây là kết quả kiểm định độc tính đầu tiên ở các mẫu vật cá hồng gây ngộ độc thực phẩm tại Việt Nam và Đông Nam Á, kèm theo là mô tả chi tiết các triệu chứng ngộ độc của nạn nhân. Việc định danh loài cá hồng trong các vụ độc này đang được tiến hành bằng phương pháp sinh học phân tử.