Độc tố Saxitoxin ở một số chủng vi khuẩn lam Cylindrospermopsis raciborskii phân lập từ hồ Dầu Tiếng [Saxitoxin in some strains of Cylindrospermopsis raciborskii isolated from Dau Tieng reservoir]

Abstract

Saxitoxin (STX) là độc tố thuộc nhóm độc tố thần kinh có bản chất là các alkaloids, được biết đến với khái niệm độc tố hai mảnh vỏ gây liệt cơ. Độc tố này được sản sinh bởi các vi tảo hai roi sống trong môi trường nước mặn và vi khuẩn lam sống trong môi trường nước ngọt. Thông qua mạng lưới thức ăn do độc tố tích lũy trong sinh vật hai mảnh vỏ hoặc nguồn nước uống, chúng có thể gây ngộ độc thực phẩm cho con người. Tại Việt Nam, hồ Dầu Tiếng, nơi cung cấp nước cho cư dân Thành phố Hồ Chí Minh, Bình Dương và Đồng Nai, được ghi nhận là thường xuyên có hiện tượng nở hoa của vi khuẩn lam. Trong nghiên cứu này, 15 chủng vi khuẩn Cylindrospermopsis raciborskii phân lập từ hồ Dầu Tiếng đã được nuôi cấy tạo sinh khối để kiểm tra độc tố. Bằng cách sử dụng phương pháp sắc kí lỏng cao áp đầu dò huỳnh quang HPLC-FD gắn với lò phản ứng sau cột, 11/15 chủng vi khuẩn lam Cylindrospermopsis raciborskii đã được phát hiện chứa độc tố STX với hàm lượng dao động từ 13,40 µg.g-1 đến 84,57 µg.g-1. Kết quả ban đầu này cho phép nhận định, tại thời điểm thu mẫu, nước của khu vực hồ Dầu Tiếng có thể không an toàn để sử dụng làm nguồn nước sinh hoạt.